De warmtepomp is de CV-installatie van de toekomst. Nou ja, toekomst. In veel landen, zoals Zweden, Noorwegen en Duitsland, wordt de warmtepomp al decennia met succes gebruikt om woningen te verwarmen. De Scandinaviërs en Duitsers begrijpen namelijk al lang dat verwarmen met een warmtepomp zeer voordelig én duurzaam is.
Wat is een warmtepomp eigenlijk?
Een warmtepomp is een elektrisch apparaat dat warmte uit de omgeving verzamelt en geconcentreerd afgeeft in een goed geïsoleerde ruimte. Om de wereld van de warmtepomp enigszins te begrijpen moet je kijken naar twee zaken: wat is de bron waaruit de pomp de warmte verzamelt en is de pomp een zelfstandig apparaat (all-electric) of werkt de pomp samen met een andere warmtevoorziening zoals bijvoorbeeld een gasketel (hybride warmtepomp).
Wat is de gebruikte warmtebron
Een warmtepomp kan warmte halen uit verschillende bronnen, bijvoorbeeld uit de buitenlucht, grondwater of ventilatielucht. De pomp kan de warmte ook weer afgeven in verschillende vorm. Bijvoorbeeld rechtstreeks aan de lucht in jouw woning of aan het water in een Centrale Verwarming. Daarom spreken we het niet over een warmtepomp maar bijvoorbeeld over een lucht/water-warmtepomp of een bodem/water-warmtepomp. Het eerste woord geeft de bron van de warmte aan en het tweede woord is het medium waaraan de warmte wordt afgegeven.
De meest gebruikte warmtepomp in is lucht/water warmtepomp, maar ook de ventilatielucht/water warmtepomp wordt veel toegepast. Deze laatste wordt ook wel een ventilatiewarmtepomp genoemd. Er bestaan ook de lucht/lucht-, water/water- en de bodem/water warmtepomp, maar deze worden (veel) minder toegepast.
Een lucht/water warmtepomp
Een lucht/water warmtepomp haalt de warmte uit de buitenlucht en geeft het vervolgens af aan jouw radiatoren. Ook je tapwater kan vaak door een lucht/water warmtepomp worden verwarmd. Ook als buiten (erg) koud bevat de lucht voldoende energie om jouw woning te verwarmen. Deze bron is onuitputtelijk. De lucht/water-warmtepomp bestaat in zowel hybride als all-electric variant.
De ventilatiewarmtepomp
Een ventilatielucht/water warmtepomp haalt zijn warmte uit de ventilatielucht die de woning verlaat en geeft deze weer af aan het water van jouw C.V. Hij recyclet als het ware de energie in uw woning. Dit type heeft geen buitenunit, maar je moet wel over de juiste soort mechanische ventilatie beschikken. Omdat je niet alle warmte kunt recyclen (warmteverlies is onvermijdelijk), werkt een ventilatiewarmtepomp altijd samen met een CV-ketel. Je neemt dus geen afscheid van de gasaansluiting, maar je kunt wel aanzienlijk op jouw gasverbruik besparen.
Hybride of all-electric
Een all-electric warmtepomp is een krachtige warmtepomp die het hele jaar door zonder hulp van een ander apparaat jouw huis kan verwarmen. Er zijn ook systemen die als aanvulling gelden op een ander of bestaand verwarmingssysteem (veelal de HR ketel). Dit zijn de zogenoemde hybride systemen. Hybride systemen zijn goedkoper en vergen veelal geen of weinig aanpassing in isolatie en/of afgiftesysteem. Grote voordelen dus. Een nadeel is dat je niet helemaal afscheid kan nemen van jouw aardgasaansluiting.
De hybride warmtepomp
De hybride warmtepomp is een betaalbare variant die aangesloten wordt op jouw bestaande verwarmingssysteem (radiatoren). Wanneer het buiten te koud wordt of wanneer je warm tapwater gebruikt wordt de CV-ketel ingeschakeld om bij te verwarmen. Met een hybride systeem bespaar je ongeveer 70% van jouw gasverbruik. Grote delen van het jaar is de CV niet nodig. Alleen als het erg koud wordt (meestal beneden de 5 graden) dan schakelt de CV bij.
Een ventilatiewarmtepomp is altijd een hybride systeem.
De all-electric warmtepomp
Een all-electric warmtepomp is duurder en vervangt jouw bestaande CV-ketel. Deze warmtepomp heeft genoeg capaciteit om je woning en tapwater te verwarmen. Je hebt geen gas meer nodig. De all-electric lucht/water warmtepomp levert zelfs bij extreem lage temperaturen van -20 graden nog genoeg warmte.
All-electric warmtepompen zijn alleen geschikt voor goed geïsoleerde huizen. Omdat de warmtepomp werkt op een lagere temperatuur dan een traditionele CV, heb je een systeem nodig met een grote afgiftecapaciteit. Veelal komt dit neer op het aanbrengen van vloerverwarming. De aanschaf en investeringen voor een all-electric zijn daarmee wel (aanzienlijk) hoger dan een hybride warmtepomp. Toch verdien je een all-electric op termijn wel terug en je kan direct helemaal van het gas af. Als je de all-electric combineert met zonnepanelen, kan je op termijn jouw huis zelfs gratis verwarmen.
Warmtepompen gebruiken elektriciteit. Jouw elektriciteitsrekening zal dan ook gaan stijgen. Maar veel minder dan dat jouw gasrekening gaat dalen. Dit geldt zeker als je zelf elektra opwekt met zonnepanelen.
Hoe werkt een warmtepomp precies?
Warmtepompen werken als een omgekeerde koelkast. Koelkasten onttrekken warmte aan een geïsoleerde kast en geven de warmte af aan de buitenlucht waardoor de temperatuur in de kast daalt. Een warmtepomp werkt precies andersom. Het haalt energie uit de omgeving (bijvoorbeeld de buitenlucht) en geeft deze af in de woning waardoor de temperatuur in de woning stijgt. Het doel is tegengesteld, maar de techniek is gebaseerd op hetzelfde natuurkundige principe (en veel te ingewikkeld om uit te leggen).
Ook als het buiten vriest, bevat de buitenlucht nog voldoende warmte-energie om een woning mee te verwarmen. Lucht waar helemaal geen energie meer in zit, is namelijk gedaald tot het absolute nulpunt en dat ligt op -273 graden Celsius. Zo koud is het gelukkig nooit.
De belangrijkste voordelen van een warmtepomp
- Met een hybride warmtepomp bespaar je vaak al fors op jouw totale gasverbruik: tot wel 70%.
- Met een all-electric warmtepomp heb je zelfs helemaal geen gasaansluiting meer nodig.
- De gehele installatie is veelal zodanig te plaatsen dat hij amper opvalt.
- Warmtepompen hebben een lange theoretische levensduur (20+ jaar).
- Sommige warmtepompen kunnen jouw woning ’s zomers ook koelen.
Wat levert een warmtepomp mij op
Een ventilatiewarmtepomp is goed betaalbaar, maar de besparing is relatief beperkt. Ook een hybride lucht-/water warmtepomp is meestal financieel voordelig en je hoeft voor dit type vaak niet of weinig in extra isolatie en aangepaste radiatoren te investeren. Wel blijf je met hybride warmtepompen nog wat gas gebruiken. Wil je liever compleet aardgasvrij wonen? Dat kan met een all-electric lucht-/water warmtepomp, maar deze modellen zijn duurder en vaak zijn extra investeringen in isolatie en speciale radiatoren (of vloerverwarming) noodzakelijk.
Warmtepompadvies nodig?
Speciaal voor mensen die een warmtepomp overwegen, hebben wij het warmtepompadvies ontwikkeld. Met dit advies kiest u voor het systeem dat het best past bij uw situatie.
Veelgestelde vragen
Wat bespaar ik met een warmtepomp?
Hybride ventilatiewarmtepompen halen warmte uit de ventilatielucht die jouw woning verlaat. Dit kan zomaar tientallen procenten op je jaarlijkse gasverbruik schelen.
Hybride lucht/water warmtepompen zijn in staat warmte te leveren zolang het buiten ten minste 5 graden is. Je zult dus zien dat je vooral in het voor- en najaar aanzienlijk op je gasverbruik kan besparen. Dit komt doordat jouw verwarming dan grotendeels op warmte uit de buitenlucht draait. Zodra het te koud wordt voor de hybride pomp wordt jouw HR-ketel ingeschakeld. Zo ben je er verzekerd van dat het ook 's winters lekker warm blijft. De meeste mensen gaan met een hybride warmtepomp 40 tot 60% minder gas gebruiken. Dit levert meestal een besparing van honderden euro’s per jaar op.
Met een all-electric warmtepomp heb je zelfs helemaal geen gas meer nodig om jouw woning te verwarmen. All-electric warmtepompen zijn krachtig genoeg om zelfs bij koude temperaturen (tot wel -20 graden) nog genoeg warmte uit de buitenlucht te halen. Hierdoor kan je met deze modellen volledig gasloos gaan wonen.
Alle types warmtepomp werken op elektriciteit. Je stroomverbruik zal dus wel gaan stijgen. Om deze stijging op te vangen is het vaak slim om een warmtepomp te combineren met zonnepanelen.
Hoe werkt een warmtepomp?
Een ventilatiewarmtepomp haalt warmte uit de uitgaande ventilatielucht en recyclet deze. Zo kan je jouw woning goed ventileren zonder dat er onnodig warmte verloren gaat.
Een lucht-/water (aerothermische) warmtepomp werkt in feite als een omgekeerde koelkast. Een koelkast filtert namelijk warme lucht uit het te koelen compartiment en blaast deze achter de koelkast weer uit. Een warmtepomp filtert de warmte uit de buitenlucht, en gebruikt deze om jouw woning te verwarmen.
Er zijn ook warmtepompen die andere energiebronnen gebruiken, zoals de zon of de aarde. Het bekendste alternatief zijn geothermische warmtepompen. Deze halen hun warmte uit de grond. Aan dit type warmtepompen zitten vaak hoge prijskaartjes, waardoor wij ze nagenoeg nooit adviseren. Door hun relatief hoge energetische opbrengst kunnen deze warmtepompen wel interessant zijn voor woningen met een grote energiebehoefte én een vergaande verduurzamingsambitie (gasloos/energieneutraal). Zelfs dan blijft het economische rendement van dit type warmtepompen echter meestal beperkt.
Waar wordt een warmtepomp geplaatst?
De ventilatiewarmtepomp bestaat alleen uit een binnendeel. Dit binnendeel wordt in de buurt van de CV-ketel geplaatst.
De lucht/water warmtepomp bestaat uit twee delen. Een buitendeel dat de warmte uit de lucht trekt, en een binnendeel. Het binnendeel wordt nabij de CV-ketel geïnstalleerd en reguleert de toevoer van warmte naar de ketel (hybride) of vervangt de ketel volledig (all-electric). Indien gewenst kan een all-electric warmtepomp vaak ook op een andere locatie geplaatst worden.
Hoeveel geluid levert het buitendeel van een lucht-/water warmtepomp?
Vaak zijn mensen bang dat de buitenunit, een ventilatorblok met compressor, geluidsoverlast geeft. Dit is met moderne kwaliteitspompen meestal onterecht. De ventilatoren zijn erg stil en werken op een veel lager vermogen dan bijvoorbeeld de ventilatoren van een airconditioner. De kans dat je het geluid van jouw warmtepomp in of om je huis als storend ervaart is bij correcte plaatsing dan ook miniem.
Past een warmtepomp ook bij mijn woning?
In bijna iedere woning kan wel een warmtepomp worden geplaatst. Het buitendeel (van de lucht/water warmtepomp) wordt op een onopvallende plek geplaatst, bijvoorbeeld op een garagedak. Het binnendeel wordt naast je CV-ketel opgehangen (hybride), of vervangt deze volledig (all-electric). Soms wordt naast het binnendeel nog een extra boilervat geplaatst om je van warm tapwater te voorzien.
Om te bepalen of een warmtepomp voor je financieel aantrekkelijk is moet onder andere gekeken worden naar de mate waarin jouw huis geïsoleerd is, de grootte van je woning, je stookgedrag, en het al dan niet beschikbaar zijn van subsidies. Onze energieadviseurs kunnen dit allemaal precies voor je uitzoeken. Zo rekenen wij voor je uit of een warmtepomp je kan gaan helpen bij het besparen van energie en geld! Je komt te weten welk type bij jouw woning past, wat dit je kost, en wat het op kan gaan leveren.
Hoeveel kost een warmtepomp?
Kwalitatief hoogwaardige hybride ventilatiewarmtepompen beginnen rond de 3.000 euro, en vanaf ongeveer 4.500 euro zijn er goede hybride lucht-/water warmpteompen beschikbaar
De prijs van een goede all-electric lucht-/water warmtepomp begint vaak rond de 10.000 euro, maar kan ook oplopen tot 15.000 à 20.000 euro. De precieze prijs is onder andere afhankelijk van jouw energiebehoefte en het type/merk warmtepomp dat je wilt. Doordat aanzienlijk op de gasrekening bespaard wordt zijn ook all-electric warmtepompen steeds vaker aantrekkelijker.
Andere types warmtepompen, zoals geothermische (grond)warmtepompen zijn vaak aanzienlijk duurder en daardoor vaak niet financieel interessant.